Mijn reptielenbrein made me do it

In een podcast hoorde ik een plausibel verhaal dat verklaarde waarom ik mezelf soms niet kan beheersen op Thuisbezorgd. Het lag allemaal aan mijn reptielenbrein. Dat reptielengebeuren duikt ineens te pas en te onpas op, maar wat is het en wát laat het ons in hemelsnaam doen? Opgepast: het heeft van alles te maken met oerdriften.

Het zit zo. Je reptielenbrein is een natuurlijk instinct dat zegt (ik noem maar even een random voorbeeld): eten, eten, eten. Dit type brein ontwikkelde zich in de periode van het jagen en verzamelen, waarin je soms weken niks te verorberen had. Het was dus zaak dat je het tot je nam op het moment dat het voor handen was. Klein probleem is dat het eten nu gewoon in de keukenkast ligt of zich onder de knop van Thuisbezorgd bevindt, maar dat we nog steeds een reptielenbrein hebben.

Het reptielenbrein bepaalt 95 procent van de beslissingen die je op een dag neemt. Dit deel van het brein reageert dus behoorlijk instinctief en gaat over voortplanting (ahaaa), overleven, stress en angst. Klein detail is dat dit stuk brein niet de meest intelligente beslissingen neemt. Heb ik weer. Gelukkig valt het te trainen.

Ken je die test met kinderen dat ze een hele schaal snoep voorgeschoteld krijgen en de volwassene de kamer uitloopt? Het kind in kwestie mag nog géén snoepje pakken in de tijd dat het ouderlijk toezicht niet aanwezig is, maar zodra de volwassene terug is krijgt het kindje juist meer. In het geheim worden de kinderen gefilmd om te zien wat ze doen. Negen van de tien kinderen storten zich op de schaal met snoep. Tadaaa: het reptielenbrein in optima forma.

Thank god hebben we ook nog het bewuste brein, dat in kan grijpen als het reptielenbrein doet wat het wil doen. Zoals deskundige Charlotte Labee het uitlegt: het kan een instinctieve reactie stopzetten en op basis van intelligentie een beslissing nemen. Het is daarvoor wel nodig dat je je bewust bent van je onderbewuste processen. De reptiel in ons is namelijk de hele dag bezig met zich comfortabel voelen, wat betekent: jezelf belonen en gevaar ontwijken.

Wat helpt? Jezelf bewust worden van wat je liever wil dan die oeroude, instinctieve reactie. Wat wil je nog liever dan je sportles afzeggen als je een off-dag had? Wel sporten inderdaad. Dit kan door elke dag een paar minuten te mediteren en je te focussen op die andere reactie, maar ook door een breindagboek bij te houden (waar Charlotte Labee bij zweert). Het belangrijkste is dat je je bewuste brein bewust maakt van die primitieve reactie, zodat je het anders kunt gaan doen. En soms moet je de reptiel in jezelf gewoon omarmen, want die helpt je toch ook overleven.