Science says: waarom we bellende mensen in de trein zo vervelend vinden

Laatst schreef ik een stukje over de dingen die we graag doen wanneer we in de trein zitten. Eén van mijn favoriete bezigheden uit dit rijtje is het afluisteren van gesprekken, of beter gezegd: meeluisteren. Niets is vermakelijker dan incognito deelnemen aan een sappige conversatie tussen mensen in de trein, terwijl je heerlijk uit je Starbucks-beker zit te lurken.

Wat ik daarentegen bloedirritant vind, zijn mensen die bellen in de trein. Vraag me niet waarom, maar ik vind dit echte stoorzenders. Ze leiden me af en praten vaak ontzettend hard. Deze irritatie voel ik trouwens ook in de supermarkt of andere openbare plekken waar mensen mogen bellen. Maar waarom erger ik me hier zo aan?

Hiervoor ben ik natuurlijk even in een onderzoek gedoken en blijkbaar ben ik niet de enige die zich hieraan stoort. Dit onderzoek dat gepubliceerd is in het blad Plos One, verklaart namelijk dat een opgevangen telefoongesprek ons meer afleidt en dat we het veel beter onthouden dan een opgevangen gesprek tussen twee mensen.  De onderzoekers gaven hun proefpersonen de opdracht om een taak uit te voeren, waarbij het belangrijk was dat ze zich concentreerden. Als onderdeel van het onderzoek, klonken tijdens het uitvoeren van de taak, stemmen op de achtergrond. Sommigen hoorden iemand aan de telefoon praten en anderen hoorden juist twee mensen met elkaar praten. Vanzelfsprekend wisten de proefpersonen niet dat dit lawaai op de achtergrond bij het onderzoek hoorde.

Na het uitvoeren van de taak moesten de proefpersonen aangeven in hoeverre het lawaai op de achtergrond ze had afgeleid en wat ze hadden opgevangen van het gesprek. Ook kregen ze woorden te zien en moesten ze aangeven of ze die woorden hadden gehoord in het gesprek op de achtergrond. Hieruit kwam dus naar voren dat de proefpersonen het telefoongesprek veel meer vonden afleiden dan een gewoon gesprek. Ook wisten ze de inhoud van het telefoongesprek beter na te vertellen.

Maar hoe valt dit dan te verklaren? Volgens onderzoeker Rosa Vessal hebben we tijdens het opvangen van een telefoongesprek, extra aandacht nodig om de onvoorspelbare inhoud van de conversatie te begrijpen. Doordat we niet weten waar de conversatie heengaat, leiden telefoongesprekken ons zo af. Ik moet zeggen: dat vind ik eigenlijk best een logische verklaring. We missen ten slotte alle reacties van de gesprekspartner, dus dat moeten we zelf maar een beetje invullen.