Fun & Famous
PLAT PRATEN KOST JE EURO’S
Je weet wel, dat bovenste eiland van Zeeland? Nou, dat is dus Zuid-Holland en dáár kom ik in den beginne vandaan. Dat stukje provincie staat bekend als Goeree-Overflakkee, het land van de haoge baomen, en een begroeting klinkt daar íetsjes anders dan ze hier op de redactie doen. Dialect, onverstaanbaar voor outsiders. Maar wat blijkt uit onderzoek? Als dialect je dagelijkse taal is, dan zie je dat terug op je loonstrook.
Toen ik mijn eerste rasse schreden op de basisschool zette, vond ik dat Flakkees reuze interessant (vast de talenknobbel). Ik had m’n opa en oma als referentiekader op dialectvlak, maar dat je als vierjarige ook dat soort klanken uit kon stoten was me vreemd. Ik oefenen, niet te doen. ‘Jij’ was ‘joe’ en ‘ook’ klonk als ‘aaaek’, de intonatie en lange, trage uithaal in deze was essentieel. Neppers pikten ze er zo tussenuit. Groos dat ik was (nog zo één waar je makkelijk mee door de mand viel). Apetrots rende ik naar huis om moeders mijn eerste levenslessen van de basisschool te presenteren. Die verslikte zich in haar koffie toen haar schattige blondje met krullen zo plat als de oudste bewoner van Flakkee klonk. In plaats van een schouderklopje kreeg ik dit: ‘Leer eerst maar eens foutloos Nederlands praten, lezen en schrijven en dan hebben we het er nog wel een keertje over.’ Je snapt, tot zover mijn carrière in dialectland. Indirect heeft meine mutti dus blijkbaar invloed gehad op mijn paycheck (dank daarvoor).
“Het Brabantse dialect kwam als on-weer-staan-baar uit de bus en is daarmee gruwelijk sexy.”
Hoogleraar arbeidseconomie Jan van Ours, die toevallig ook van Goeree-Overflakkee komt, deed onderzoek naar plat praten en de salarisstrook. Hij nam een groep mensen met ongeveer hetzelfde opleidingsniveau en een dito woon- en gezinssituatie. Wat bleek in die groep? Mensen die zich verstaanbaar maken in dialect verdienen vijf tot vijftien procent minder dan de groep die Standaardnederlands spreekt. Vijf tot vijftien procent. Nondeju, als ik dat geweten had als kleine krullenbol, dan had ik écht niet zo lang geoefend op die feilloze platte uitspraak. Het onderzoek wijst uit dat mensen met een dialect als minder productief worden gezien. En dat komt, vrij simpel, omdat je minder goed te verstaan bent. Discriminatie is ook een ding, want het zou zomaar eens kunnen dat de grote bazen en managers minder happig zijn op de aanvraag voor een loonsverhoging als die in het dialect is. Dit kreeg Van Ours nog niet helemaal aangetoond, dus dat wachten we nog even af.
Maar hoe zit het dan met al die zachte g’s in de reclameblokken, want die zouden toch als betrouwbaar worden gezien? Nou, uit onderzoek van een datingsite bleek in ieder geval dat we van die zachte g wild worden. En ja, het wekt vertrouwen, maar dit sexy weetje is veul interessanter. Het Brabantse dialect kwam als on-weer-staan-baar uit de bus en is daarmee gruwelijk sexy. Limburgers spannen trouwens de kroon in gezellig zijn door het Limburgs kletsen, maar scoren daardoor op de intelligentieschaal weer iets lager. Euro’s, gezellig, woest aantrekkelijk, euro’s, intelligent, woest aantrekkelijk, euro’s… Ik vraag me af wie het laatst lacht. André Rieu, díe lacht zich vast een ongelukje om Van Ours. En ik klap er en passant gewoon een verdwaalde, woest platte uitspraak uit in het bijzijn van übercorrectsprekende vrienden, want dat blijft een kaskraker op z’n tijd. Ik vind het ‘buutegeweun’ en er is ‘gìen hoekje de punt af’. Maar in een beoordelingsgesprek hou ik het op vlekkeloos Nederlands. Gewoon, voor de zekerheid.
