Fun & Famous
5x WAAROM JE TONIO MOET ZIEN
Woensdag ging Tonio in première. De verfilming van het ‘rouwrequiem’ (wat een beeldschoon woord is dat) dat A.F.Th. van der Heijden schreef na de dood van zijn zoon Tonio. Dat boek, dat durfde ik niet aan, maar de film, dat moest me toch wel lukken. Als je twijfelt om te gaan, geef ik je hier zeven klinkende redenen om nu een kaartje te kopen. Maar koop wel een flesje laffe bioscoopwijn en een pak zakdoekjes mee om je door het leed heen te slaan.
1. Pierre Bokma
Ik heb me eens laten vertellen dat Pierre Bokma niet alleen kan huilen op commando (want dat kun je verwachten van een acteur van statuur), maar dat hij de regisseur ook vraagt uit welk oog hij de tranen precies blieft en hoeveel hij er wenst. Pierre Bokma is sowieso de koning van het doek, maar in deze film… Hij wórdt A.F.Th. van der Heijden (Adri voor intimi). De ogen waarin een zweem van krankzinnigheid te zien is door het plotselinge verdriet. De scène waarin hij starnakel op de vloer van de keuken al zijn gedronken flessen evalueert en benoemt wat een olympisch parcours hij heeft afgelegd om in een nacht zoveel glasbakmateriaal te hebben verzameld. Zijn onhandige zoenen op de wangen van Tonio als hij hem groet op de grachten. Het zal later hun laatste ontmoeting blijken. Pierre Bokma dus. Hulde.
2. De schreeuw van Rifka
Zondagochtend. Adri leest de kranten met de twee grote huiskatten in bed. De bel. De schreeuw. De schreeuw van een moeder die een agent hoort zeggen dat hij slecht nieuws heeft…
3. De verstopscène
We zien de grote schrijver en zijn vrouw in hun grote Amsterdamse pand en een klein jongetje dat stiekem door de gang kruipt. “Weet jij waar Tonio is, Adri?” “Nee, geen idee, heb je hem overal gezocht?” “Ja, overal, ik kan hem nérgens vinden.” “Dan zit er maar één ding op.” Adri laat een stilte vallen. “We bellen de politie.” “Híer ben ik!” roept het jongetje vanonder een bijzettafel en je ziet het beeld van een perfect gelukkige drie-eenheid.
4. Bij de dokter in de kamer
Adri en Mirjam zijn bij de arts in haar kantoor waar ze vertelt dat ze de beademing van Tonio moeten stoppen. Je ziet de camera scherpstellen op de ingelijste familiefoto’s van het zo te zien perfecte, gelukkige en gezonde gezin van de arts. Zo vreselijk pijnlijk.
5. De kracht van de catharsis
Catharsis, zo noemde Aristoteles de emotionele werking die van het kijken naar een tragedie uitgaat. Eenvoudig gezegd: als je kijkt naar het verdriet van anderen, verwerk je dat van jezelf ook een beetje.
En man, wat heb ik gisteren extra goed opgelet om een ongeluk te voorkomen toen ik ’s nachts door Amsterdam reed.
