De wetenschappelijke reden waarom online shoppen je zo’n lekker gevoel geeft

Voor die nieuwe witte broek hoef je allang niet meer van je stoel op te staan. Welnee, drie klikken verder en mister Zara is met zijn mandje vol naar je voordeur onderweg.

Waarom voelt het zo goed om online te shoppen? Want eh, we hadden toch al een witte broek in de kast liggen? Waarom willen we er nog eentje? Waarom hebben we nooit genoeg tassen (dure hobby, oeps), nooit genoeg jurkjes voor op het strand (echt nodig, ja echt, elke dag een andere), nooit genoeg make-up, laarsjes of zwarte shirts? Het lijkt wel een ziekte. Maar gelukkig zijn wij niet de enigen die het mandjes vullen een beetje bont maken: online shoppen is met de dag populairder aan het worden.

Het heeft een beetje een droevige reden, zo blijkt uit psychologisch onderzoek. We doen het namelijk om zo meer controle te hebben over ons leven. Kijk, die nieuwe topfunctie kunnen we niet zomaar kopen, maar wél die blazer waarin we ons zekerder voelen op de werkvloer. Zo werkt winkelen. Je koopt er iets mee waardoor je je fijner voelt en dat willen we als mensen nu eenmaal altijd. Je wilt je knap voelen. En dus heb je écht die zilveren pumps nodig. Al draag je ze twee keer per jaar. Daar gaat het niet om. Het feit dat jij zelf kunt kiezen of je zilveren of witte pumps in je mandje gooit en thuis laat bezorgen, geeft je dat lekkere gevoel van controle hebben. Jij kan dat, ha! En dus willen we het doen.

En dat we blij worden van iets nieuws, komt door het stofje dopamine dat in onze hersenen wordt aangemaakt zodra we op ‘bestellen’ klikken. En dat stofje werkt verslavend: het voelt namelijk lekker en daardoor willen we dit gedrag maar blijven herhalen. Werkt hetzelfde als bij iets lekkers eten en seks hebben. Bestel maar, bestel maar, bestel maaaaar. Dat idee. Het werkt bij shoppen zelfs zo dat er bepaalde delen in je hersenen actief worden als je besluit iets niet te kopen. Dat geeft je dan een gevoel van ‘iets verliezen’. En dat doet een beetje pijn. En we winkelen ook meer als we even niet lekker in ons vel zitten. Ach, kan jou die twintig euro dan nog schelen. We hebben dan troost nodig en troost is een prima excuus voor vele witte broeken. Erg hè, dat we zo zijn? Maar we kunnen er dus bar weinig aan doen.

Het bijzondere is zelfs nog dat het aantrekken van iets nieuws je niet eens het blijst maakt. Het gaat vooral om de lol vooraf. Kijken, speuren, elke site doorspitten, je maat vinden, je mandje vullen, joehoe, gekocht! En nou dat pakketje maar volgen. Waar is ‘ie, waar is ‘ie? Je vriendin die foto doorsturen van die nieuwe gympen die jouw kant op komen. Die lol vooraf is een groot deel van de verslaving van het hele online winkelen. Voor velen is het zelfs als een soort sport: je wilt dan ook winnen, en je wint door het ook echt te kopen. En dan heb jíj die nieuwe witte blouse in je kast hangen en niet iemand anders. En naast het competitieve gevoel geeft het je ook je gevoel van vrijheid: jij kiest, jij bepaalt, jij draagt. Willen we dus, elke dag weer.

Wat een ellende. Op ongeveer elke site heb ik wel een mandje gevuld en vraag ik mezelf af: mag ik dit kopen van mezelf? Meestal mag het nog ook. En het is nooit genoeg. Nooit. Helaas. Heb ik de mooiste tas aan de kapstok hangen die ik o zo graag wilde, zie ik alweer een nieuwe ergens. En nu wil ik die. Vermoeiend. En nog erger: als kersverse moeder mag ik óók nog shoppen voor twee jongens, en laat de Zara nou ontzettend leuke broekjes hebben… Dan valt die ene witte extra voor mama stiekem niet zo op, toch?