Waarom de één zich gek shopt en de ander spaart
Ik was maar één dagje niet op kantoor. Ik ging de avond daarvoor om vijf voor zeven weg en ik kwam the day after tegen half tien weer binnen en mijn bureau zag eruit alsof ik mijn creditcard de vernieling in had geshopt. Een doosje MyTheresa, nog iets van mijn lievelingsspijkerbroekenleverancier, een nieuwe tube Embryolisse, een vers boekje voor notities… Ik raakte al een beetje in paniek van de aanblik. Want: wie gaat dat betalen? Ik natuurlijk, dat begrijp je ook wel.
Ik ben niet zo goed met geld. Correctie: ik ben slecht met geld. Soms krijg ik ineens zo’n shit-together-momentje en werk ik mijn administratie heel efficiënt weg, maar de dag daarna kan die aandrang verdwenen zijn alsof het er nooit was en laat ik mijn brieven ongeopend opstapelen. Men beweert dat je dit niet meer doet als je dertig bent geweest, laat ik je maar meteen uit die onware droom helpen want mij lukt het nog steeds niet. Ik wíl wel hoor, daar zit het probleem niet.
Maar nu blijkt het gewoon te komen door mijn brein. Nobelprijswinnaar Daniel Kahneman legt het financiële gedrag uit: het is op te delen in het snelle denken en het langzame denken. Bij snel reageer je op gevoel en besluit je binnen een nanoseconde, langzaam zegt het al: je neemt je tijd, denkt dieper over dingen na en concentreert je veel meer op een keuze. Ik vermoed dat ik te snel denk.
De expert psycholoog Jonathan Haidt vergelijkt het met een olifant en de berijder (wat je trouwens niet zou moeten doen, want olifanten zijn niet om op te rijden). De olifant is groot, emotioneel en reageert instinctief. De berijder heeft controle over de olifant, maar soms is het vermoeiend om zo’n groot dier de juiste kant op te sturen. En dan krijg je ineens heel attent een bonusje van duizend euro van de baas, je moet kiezen: nu uitgeven aan een vakantie met cocktails en eten op een Grieks strand óf het sparen voor als je met pensioen gaat (over pak ‘m beet 35 jaar). Ik weet niet wat jij denkt, maar ik zit al op dat Griekse strand. Dat doet de olifant in mijn brein, die hobbelt heel hard richting de tzatziki. Ik zou als berijder moeten zorgen dat ‘ie het niet doet hoor, maar soms is de tzatziki sterker dan ik. Het vergt discipline om het beest in je brein onder controle te houden en laat ik nou soms een tekort aan discipline hebben.
De manier om te zorgen dat je de olifant niet zijn gang laat gaan bij MyTheresa? Een motivatie die groter is dan dat. Hmmm, ik ga er even over nadenken wat dat in hemelsnaam kan zijn. In dit soort hardnekkige gevallen schijnt een financieel adviseur of planner te helpen. Je snapt het: ik ben op zoek.
Bron: HuffPost
