Als die wintersport ineens in een nachtmerrie verandert…

In de verte zie ik een klein, gek wolkje sneeuw. Zie ik het goed? Ik heb mijn bril niet op. Het wolkje wordt steeds groter. Het wolkje wordt een soort vloedgolf.

Ik voel een klein lachje opkomen. Ongeloof. Ha, dat lijkt wel een soort lawine, hoor ik mezelf denken. Ineens voel ik mijn hartslag in mijn keel. Dit gebeurt niet echt toch? Dit gebeurt ons toch niet nu? Ik kijk mijn moeder aan een schreeuw een zin waarvan ik nooit gedacht had die uit te schreeuwen. ‘LAWINE, LAWINE, KIJK UIT!’

Niemand lijkt het nog te zien op onze piste. Mijn moeder denkt dat ik een grapje maak. Ze kijkt achterom en gilt als ze ziet wat ik zie. ‘Kiki, ski voor je leven!!!’ roept ze. Ik zie mijn moeder meteen rechts van de piste afgaan en terecht komen in een dikke sneeuwlaag. Ik ski half met haar mee, maar voel meteen dat vastzitten in de sneeuw ook niet echt chill voelt als je snel weg wilt komen. Achter me komt mijn vriend in een moordend tempo aangeskied.

‘KIKI. ACHTER MIJ AAN. NU. ZO HARD ALS JE KUNT. NIET VALLEN NU.’ Alles gaat in een waas. Ik laat mijn moeder in een split second achter en kies voor de vluchtroute van Sander, die me op dat moment logischer lijkt. Het gezegde ‘ieder voor zich’ gaat letterlijk op.  Er gaat een soort oerinstinct aan. Iedereen kiest voor zijn eigen veiligheid en ik zie mijn moeder al vrij snel niet meer.

Ik hoor gegil om me heen en zie in een waas mensen om me heen wegschieten. Het enige mantra dat ik afspeel in mijn hoofd is: niet vallen. Wat je ook doet, niet vallen. Achter me vallen denk ik wel mensen. Terwijl ik voor mijn gevoel van die berg af ‘vlieg’ waarbij er tientallen meters niet eens worden opgeslagen in mijn geheugen, voel ik dat er ons iets levensgevaarlijks op de hielen zit.

De gedachten schieten door mijn kop. Dit is het dan. Nu gaan we allemaal. Nu komen we onder een lawine. Dit is het moment. Ik doe wat mijn moeder me heeft gezegd. Ik ski voor mijn leven, zo hard als ik kan. Ik voel dat ik een paar keer bijna val, maar mijn overlevingsdrang is nog nooit zo groot geweest.

We skiën verder en verder en verder en ineens hoor ik geen gegil meer achter me.

We zijn echt heel ver weg.

We zijn veilig.

Ik kijk achterom en besef amper iets.

Ik vraag me alleen maar af hoe ben ik hier gekomen. Alles is in een seconde gegaan. Ik voel geen pijn, ik ben niet moe. Ik voel me hyper. Het duurt een paar seconden en dan pas realiseer ik me wat er gebeurd is en begin dan als een kind huilen. Ik schreeuw om mijn moeder. Ik hoor mijn vriend zeggen dat hij het niet weet, maar hij gaat zoeken. Ik sta alleen op de berg. Ik denk aan wat er had kunnen gebeuren. Ik begin van ellende te filmen en huilend te praten tegen mijn telefoon, zodat ik niet alleen ben. De minuten waarin ik mijn moeder niet zie duren uren. Ik heb geen idee of ze veilig is.

Ik bel mijn zus en kan alleen maar huilen. Ze zegt me dat ik mezelf eerst in veiligheid moet brengen en vraagt of ik haar meteen wil terugbellen als we weer met z’n vieren zijn. Even later krijg ik contact met mijn moeders vriend, Gary. Hij is bij haar. Ze zijn veilig. Ze is wel een ski kwijt onder de sneeuw en ze heeft pijn aan haar rib. Hij zag de lawine aankomen. Hij was gevallen midden op de piste. Hij had zich erbij neergelegd dat hij niet snel genoeg was en dus  bedolven zou raken. Alsof er een engel op zijn schouder zit stopt de lawine op zo’n tien seconden afstand…

Het duurt zo’n halfuur voordat iedereen weer bij elkaar is. Als ik mijn moeder zie, ga ik stuk. Zij ook. Iedereen knuffelt elkaar en het enige wat ik kan denken is: wat als, wat als… We herhalen details over en over en eenmaal in het dal drinken we allemaal bier. Zelfs degenen die geen bier lusten. Later horen we op het nieuws dat ze nog steeds mensen zoeken in de sneeuw. Vanaf dat punt weet ik dat deze vakantie niet meer hetzelfde gaan zijn.

Deze tweede kerstdag in Oostenrijk is de dag waarop we met zijn vieren door het oog van de naald zijn gekropen. Later hoor ik dat een stel freeriders off-piste is gegaan en daar sneeuw heeft losgemaakt die vervolgens is gaan schuiven. Ik voel woede. Ik voel onmacht. Vandaag is een gekke dag. We skiën niet. Vandaag is ook de dag dat ik Emma van het AD aan de telefoon heb omdat ze me wat vragen wil stellen. Dit voelt niet als kerst. En aan de andere kant denk ik: Kiek, least of your concerns, we zijn intens blij dat we allemaal veilig zijn. Ik dank het engeltje op onze schouders.

Weet jij wat je moet doen als je in een noodsituatie als een lawine terecht komt? Ik wist het niet. Of je de tijd hebt om aan dit alles te denken is überhaupt maar de vraag, maar het een keer gelezen hebben kan geen kwaad, lijkt me.

• Tja, ski voor je leven lijkt me allereerst op z’n plek. Maar: als je op een supersteile berg staat waar je überhaupt met moeite afkwam, dan zou ik niet zeggen: knal ‘m in één keer rechtdoor, want de kans dat je dan valt is een stuk groter en dan kom je ook nog eens naar onder die lawine te zitten.
• Breekt de hel los en red je niets meer qua tijd? Probeer naar de zijkant te glijden. Een lawine is in het midden het hevigst.
• Probeer jezelf zo licht mogelijk te maken. Dump zoveel mogelijk materiaal waar je kunt.
• Grabbel een boom vast of iets anders ‘hoogs’ als dat in de buurt is. Hoe langer je boven de sneeuw blijft, hoe minder diep je bedolven wordt.
• Toch gepakt door de sneeuw? Probeer op je rug naar boven te ‘zwemmen’. Zo blijf je wat langer boven en lig je al in de ‘juiste’ positie eenmaal bedolven.
• Probeer je zo groot mogelijk te maken, eenmaal gepakt door de sneeuw. Eenmaal volledig bedolven, heb je wat meer beweegruimte.
• Probeer in je val één hand voor je mond te houden en de ander de lucht in te steken. Dit vergroot de kans dat reddingswerkers je snel kunnen vinden en je ruimte hebt om normaal te kunnen ademen. Geeft je wat tijd.
• Eenmaal onder de stilstaande sneeuw weet je waarschijnlijk niet meer wat onder of boven is en welke kant je op moet graven. Spuug of plas om te zien waar boven is. Rescuehonden ruiken trouwens die urine, dus plas die broek maar vol.
• Focus op die luchtholte en hoop dat ze je terugvinden. Probeer – hoe achterlijk ook – rustig te blijven en je te concentreren op een kalme ademhaling.

Ik weet het, ik weet het: doodenge tips waarvan je allemaal hoopt dat je ze nooit nodig hebt. En toch wilde ik het opzoeken. Daarnaast wil ik alle skiërs nog eens extra duidelijk maken dat je mensen serieus in gevaar kunt brengen door off-piste te gaan. Je maakt sporen met losse sneeuw en precies die losse sneeuw kan levensgevaarlijk gaan schuiven  Ga nooit. Nooit off-piste. Dit is een tweede kerstdag die ik nooit ga vergeten. Zo zie je maar dat de natuur je soms ineens de baas kan zijn. Mijn god, ik kan je niet uitleggen hoe blij ik ben dat mijn familie en ik ongedeerd zijn.