Waarom je op de ene dag labiel bent en op de andere dag niet

Soms doe je met volle energie en een dosis zelfvertrouwen alles op één dag wat je wilt doen, de volgende dag voel je je een vaatdoek en huil je bij de reclame van de Albert Heijn.

Herkenbaar voor velen: waarom ben je de ene dag zo labiel en kwetsbaar en snel gepikeerd en de andere dag totaal niet? Emotioneel zijn heeft alles te maken met je nachtrust. Als je al één nacht niet zo goed hebt geslapen, dan kun je wat sneller vanuit je emoties reageren op anderen. Iemand afsnauwen of zomaar om niets in tranen uitbarsten: het hoort er bij. Je kunt er niets aan doen. Het heeft te maken met je brein, en om precies te zijn met de amygdala.

Dit deel van je hersenen is betrokken bij het aansturen van gedrag en het verwerken van emoties als angst en agressie. Als je te weinig slaap pakt, gaat dit deel van je hersenen wat harder werken en wordt het actiever. En dat klinkt misschien als iets goeds, maar dat is het niet. Want een actieve amygdala zorgt voor sneller overdreven reageren op gewone dingen. Uit onderzoek van Harvard blijkt dat één nacht slecht slapen dit al doet: de amygdala van proefpersonen die wakker moesten blijven in de nacht reageerde met veel meer vurende neuronen dan die van de proefpersonen die wél lekker mochten tukken.

Er is meer te vertellen over dit lesje neurobiologie. Uit het onderzoek bleek ook dat de amygdala en de prefrontale cortex minder communiceerden bij mensen die labiel zijn. Die cortex staat in verband met je vermogen om rationeel te denken. Moet je dus iets belangrijks beslissen? Dan kun je dat beter niet doen als je emotioneel niet sterk bent. Labiel gedrag komt ook voort uit het verkeerd verwerken van emoties van anderen én van jezelf. Je reageert dus heel fel op iets, terwijl dat helemaal niet hoeft. Belangrijk is dat je positieve aandacht bij een ander opzoekt, iets onderneemt waar je energie van krijgt en naar buiten gaat en beweegt. Wees je ook bewust van je gevoelens: je gedachtes en emoties zijn niet wíe je bent. Dat is puur hoe jij je voelt, maar het is niet de waarheid. Vaak gaat het piekeren over dingen uit het verleden waar je geen invloed meer op hebt óf ze gaan over dingen die in de toekomst mogelijk kunnen gebeuren. Maar je weet helemaal niet of ze ook gaan gebeuren, dus onthoud dat: het heeft dan ook geen zin om je daar druk over te maken. En ga dus vooral goed slapen, dat scheelt al de helft van je emotionele toestand.

Nou. Sinds ik drie kinderen heb, heb ik denk ik maar weinig nachten de volle acht uur gepakt. Dat zijn zó al 489 nachten slecht slapen op rij. Laat mij dus maar even alleen bij die reclame van de Albert Heijn. Over een jaar of 15 ben ik er weer, hoor.