3 x gezondheidsclichés: waar of niet waar?

Kan je hart echt breken van liefdesverdriet? En werkt een kusje écht tegen de pijn? Is een detoxkuur goed voor je of juist helemaal niet? Allemaal clichés waarvan ik me afvraag of ze nou echt kloppen. Is er wel onderzoek naar gedaan of hebben we dit simpelweg ons hele leven gehoord waardoor we het maar als waarheid beschouwen? Laten we deze drie veelvoorkomende clichés eens onder de loep nemen en kijken wat de wetenschap erover te zeggen heeft.

1. Een kusje of wrijven helpt tegen pijn: waar
Deze kennen we nog wel van vroeger. Je had veel te woest buiten gespeeld en kwam huilend thuis met een grote schaafwond. De standaard vraag van je moeder: kusje erop? Het kusje deed wonderen. Volwassen mensen kussen zichzelf jammer genoeg niet meer op pijnlijke plekken, maar in de plaats daarvan wrijven ze over de plek, wat dezelfde werking schijnt te hebben. Hoe zit dat dan precies? Komt-ie: er spelen drie verschillende mechanismen een rol bij de verzachtende werking van kussen en wrijven. Ten eerste wordt ons gevoel grofweg langs twee verschillende banen geleid: via de vitale sensibiliteit en via de gnostische sensibiliteit. De eerste zorgt voor de pijnsensatie en de tweede voor een fijne tast. Het mooie is dat de zenuwvezels van de gnostische sensibiliteit dikker zijn en impulsen sneller verplaatsen. Door te kussen of te wrijven worden de pijnprikkels dus mogelijk ‘overruled’ en daardoor minder voelbaar. Daarnaast gaan signalen voordat we ze voelen eerst langs het limbische systeem in ons brein, dat betrokken is bij ons geheugen en onze emoties. Al onze pijnervaringen liggen hier opgeslagen, dus ook hoe je vader of moeder je troostte met een kus of wrijven. Op het moment dat je dit zelf doet, wordt de pijnstillende werking van die ervaring weer actief en dat remt het pijnsignaal. Hoe cool is dit? Het derde mechanisme is het placebo-effect: de verwachting dat de pijn afneemt door een kus van onze vader of moeder is voldoende om de pijn te verzachten en stoffen zoals dopamine en endorfine aan te maken die datzelfde effect hebben.

2. Een detoxkuur is gezond: niet waar
Detoxen, ontgiften of hoe je het ook wil noemen: je wordt ermee doodgegooid. Zelf heb ik ook wel eens een driedaagse sapkuur gedaan, maar op dag twee ben ik helaas alweer gestopt. Wat een hel was dit. Detoxen kan met behulp van een sapkuur, olie of eventuele darmspoelingen. Het wordt ook wel het ‘resetten’ van je lichaam genoemd. Dat is in ieder geval de gedachte erachter. Maar klopt dit wel? Nope, want niet de darmen maar de lever is het ontgiftigingscentrum van ons lichaam. Het meeste bloed stroomt vanaf het maag-darmkanaal en de milt via de poortader naar de lever, waar het wordt gefilterd van schadelijke stoffen en giftige stoffen, zoals alcohol. Ook zorgt de lever onder andere voor de suikerhuishouding, vitamineopslag, vetstofwisseling, hormoonafbraak en eiwitaanmaak in ons lichaam. Hoogleraar klinische voeding en voormalig maag-, darm- en leverarts Lisbeth Mathus-Vliegen zegt dan ook: ‘Je lever heeft er geen baat bij als je niets of heel weinig eet en alleen sapjes drinkt. Die moet zich dan juist de leplazarus werken om de glucose op peil te houden. Onze darmen vormen net als de blaas alleen de uitlaat voor afvalstoffen en die hoeven niet doorgespoeld te worden.’ Nou, duidelijk verhaal dus: bespaar jezelf de moeite en chagrijnige hongeraanvallen.

3. Van liefdesverdriet kan je hart letterlijk breken: waar
Wow, deze had ik niet verwacht. Ik dacht altijd dat dit een metafoor was maar het gebrokenhartsyndroom bestaat dus echt. Leonard Hofstra, cardioloog en hoogleraar aan het VUmc vertelt: ‘We zien het zo’n één keer per maand. Het hart is een spier die bij normaal functioneren ritmisch knijpt. Bij het gebrokenhartsyndroom lijkt het onderste gedeelte van de hartspier stil te staan. Omdat de rest van het hart nog wel pompt, vult de onderkant van de linkerkamer zich met bloed en zwelt op. De oorzaak is stress en daarbij is liefdesverdriet een grote boosdoener, net als het plotseling overlijden van een dierbare. Maar ook een acute pijn en zelfs extreme vreugde kunnen het gebrokenhartsyndroom veroorzaken.’ Letterlijke hartenpijn dus, ik vind het maar bizar. Een interessant weetje hierover: de medische term voor het gebrokenhartsyndroom is Tako Tsubo cardiomyopathie. ‘Tako’ betekent inktvis en ‘tsubo’ betekent pot. Het hart krijgt bij deze aandoening namelijk de vorm van een Japanse keramieken pot, die vroeger werd gebruikt om inktvissen te vangen. Omdat de symptomen lijken op die van een hartinfarct kan dit syndroom voor angst en verwarring zorgen. Een echo waarop de kenmerkende inktvispotvorm te zien is maakt daar dus een einde aan.

Bron: Psychologiemagazine.nl