Kun je niet tegen bloed? Dan ben je juist een overlever

Vroeger had ik er echt nul problemen mee, maar hoe ouder ik word, hoe minder dapper, lijkt wel. Sowieso lijk ik voor alles veel banger te worden. Hoogtes, achtbanen, vliegen… Noem het maar op en ik ben er ineens bang voor. En dus voor bloed. Nou ja, niet per se bang, maar vroeger boeide het me echt niet als ik of iemand anders een flinke wond had (behalve dat de pijn een beetje jammer is), tegenwoordig krijg ik er spontane spaghettibenen van. Helemaal duizelig.

Dat is op zich helemaal niet raar: heel veel mensen hebben daar last van. Maar waar komt dat nou eigenlijk vandaan? Een dergelijke reactie op het zien van bloed kan zorgen voor een vasovagale syncope, oftewel flauwvallen doordat er iets getriggerd wordt. Dat kan dus door het zien van bloed zijn, wat zorgt voor een acuut stressmomentje. Dat zorgt ervoor dat je hartslag en bloeddruk ineens naar beneden zakken en jij dus door je hoeven zakt.

Oké, dat klinkt allemaal nog best logisch toch? Maar het grappige is dat deze vasovagale syncope zijn oorsprong heeft in ons overlevingsinstinct. Dieren laten ook deze reacties zien, maar het daadwerkelijke flauwvallen komt alleen voor bij mensen. In plaats van dat je misschien denkt dat je hartstikke slap en/of aanstellerig bent omdat je er zo slecht tegen kan, moet je het zo zien: je lichaam is juist hartstikke goed voor je aan het zorgen.

Wanneer je namelijk zo’n acuut stressmomentje hebt, je hart flink tekeer gaat en je bloeddruk niet helemaal steady is, gaat je lichaam in een soort veiligheidsmodus. Als een reactie op dat je hart in het bijzonder rare dingen doet: je lichaam kan denken dat dit een gevaarlijke situatie voor je is en om je hart rust te geven ga je dus KO.

Volgens wetenschappers komt dit voort uit een verdedigingsmechanisme van vroeger en is dit dus een overblijfsel dat dankzij de evolutie nog in ons zit. Als je hart vroeger rare sprongetjes maakte, kon dat wijzen op een afwijking en kon dat potentieel levensgevaarlijk zijn. Reactie: je hele lichaam even uitschakelen. En dat heeft vroeger waarschijnlijk héél wat levens gered. Dus nee, je bent geen watje dat je niet tegen bloed kan, je hebt gewoon een lichaam dat jou het allerbeste beschermt. Dat geldt trouwens ook voor de momenten waarop je flauwvalt als je bloed laat afnemen. Dat wordt geregeld door diezelfde vasovagale reactie. Kun je je voorouders voor bedanken.