Overzicht: dit heb je gemist in de aflevering van #BOOS
Trigger warning: verhalen over seksueel overschrijdend gedrag
Wanneer was het voor het laatst dat heel Nederland zó in de ban was van een aflevering die zou worden gelanceerd? De vergelijking met Peter R. de Vries werd vandaag al veelvuldig gemaakt; naar zijn aflevering over Joran van der Sloot en Natalee Holloway (waarin hij in gesprek was met Patrick van der Eem in de auto die een ‘bekentenis’ aflegde) keken destijds zeven miljoen mensen. Ook daar werd met veel spanning en verwachting naar uitgekeken. En nu zit weer heel het land in spanning: vandaag om 16.00 uur kwam de aflevering van #BOOS online, van Tim Hofman, waarin de aantijgingen richting The Voice of Holland werden besproken.
De afgelopen dagen kwamen er natuurlijk al meerdere details naar buiten, maar het kamp van #BOOS bleef stil; we moesten maar afwachten tot de aflevering. En daar was-ie dan eindelijk. Heb je hem gemist, kan/wil je hem niet kijken of heb je nu even geen anderhalf uur de tijd (want ja, zo lang duurt de aflevering)? Ik heb hier een overzichtje van alles wat er is besproken.
Start onderzoek The Voice of Holland
In het voorjaar van 2020 werd #BOOS voor het eerst benaderd door twee vrouwen (één deelnemer van TVOH, de andere deed niet mee aan het programma) vanwege seksueel overschrijdend gedrag door coach Ali B. Daarnaast werden ze nog een keer benaderd, dit keer over seksueel overschrijdend gedrag door een andere coach: Marco Borsato.
Jeroen Rietbergen
– ‘Jeroen vroeg mijn nummer. Eerst appte hij zakelijk over het programma, later vroeg hij om foto’s.’
‘Hij zei dat ik niet te geil mocht doen tijdens de opnamedagen, want dan zou hij mij bespringen.’
‘Jeroen appte mij met de vraag hoe ik mij daar beneden had geschoren. … Later stuurde hij mij een dickpic.’
‘Op een gegeven moment vroeg hij me: ‘Hoe oud ben je?’ Ik zei: ‘Zeventien.’ Hij zei: ‘O, daar voel je niets van.’’
Dit zijn uitspraken van verschillende slachtoffers over Jeroen Rietbergen, de inmiddels ex-partner van Linda de Mol.
– Negentien mensen hebben zich in totaal gemeld bij #BOOS met ervaringen over Jeroen Rietbergen: allemaal jong, vrouw en met identieke strekkingen in hun verhaal. Het waren zowel deelnemers als werknemers bij The Voice. De eerste ervaringen stammen uit 2010.
– De programmaleiding wist ervan, maar deed klachten af als ‘grapjes’ of zei ‘dat Rietbergen nou eenmaal zo is’.
Marco Borsato
– Het werd publiekelijk bekend dat een 22-jarige vrouw aangifte heeft gedaan tegen Marco Borsato, maar drie andere jonge vrouwen hebben ook #BOOS benaderd en vertelden dat Marco Borsato hen langdurig heeft betast op de billen.
– Daarnaast kwamen nog drie andere kandidaten van The Voice Kids met verhalen over Marco Borsato die hun billen langdurig betastte en hen opzocht toen zij wegliepen, om alsnog verder te gaan met deze handelingen.
– Een ingewijde vertelt: ‘Iedereen op de werkvloer wist dit soort dingen wel een beetje, maar iedereen houdt de hand boven elkaars hoofd. Het is een gentleman’s agreement om het niet over dit soort dingen te hebben.’
Ali B
– Een slachtoffer van Ali B komt onherkenbaar in beeld, op de dag dat ze aangifte gaat doen van verkrachting tegen de The Voice coach. Waarom nu pas, na zoveel jaar? ‘Ik wist dat er meer meisjes waren, want dat heeft hij me toen verteld, dat hij dat vaker deed. Maar ik heb ze nooit gevonden, en om dan aangifte te doen tegen iemand die zoveel geld heeft, zoveel macht…’
– Het OM had tijdens dit gesprek met #BOOS al naar haar zaak gekeken en haar aangeraden om inderdaad aangifte te doen.
– Ze hoopt hiermee andere meiden aan te sporen die hetzelfde hebben doorgemaakt en zich niet gehoord voelen dit ook te doen.
– Meerdere slachtoffers (ex-kandidaten van TVOH) van Ali B doen onherkenbaar hun verhaal in beeld in de studio van #BOOS. Ze vertelden over hun ervaringen met Ali B, hoe intens het contact met hem was. Dat hij hun adressen vroeg, de meisjes ophaalde of kwam opzoeken. Bij één slachtoffer zei hij uit het niets: ‘Ik heb zin om te neuken.’ Zij vertelt: ‘Daar was echt totaal nul komma nul seksuele aantrekkingskracht. Ik werd er best wel ongemakkelijk van en ik moest een beetje lachen, omdat ik er zenuwachtig van werd. Ik zei terug: ‘Ehh, oké…’ En ik ging er overheen praten. Maar toen ging hij staan, en een beetje over z’n penis wrijven en toen zei hij nog een keer: ‘Ik heb echt zo’n zin om te neuken.’ Toen heb ik de deur opengegaan en gezegd: ‘Je kan beter gaan.’’
– Een ander slachtoffer vertelt: ‘Hij kwam naast mij zitten en begon me ineens te zoenen. En op dat moment voelde ik me in zo’n positie — hij was zo machtig in vergelijking met mij — dat ik dacht: wat jij wilt, dat moet er nu gebeuren. Dus liet ik het over me heen komen wat hij wilde. Ik was verstijfd en hij heeft seks met me gehad. Daarna was ik me beduusd aan het aankleden. Daarna ging hij op een stoel zitten om mijn liveshow te kijken en om commentaar te geven. Toen zei hij: ‘Als je volgend jaar weer meedoet moet je het even laten weten, dan zorg ik dat je bij mij in het team komt en heel ver komt.’’
– ‘Ik was 18, ik denk dat hij 32 was. Hij wist dat hij mij ergens mee naartoe nam waar ik verder niet weg kon, want hij is mij komen halen. Hij weet dat hij een grote naam is in de muziek en hij weet dat dat iets doet met meisjes die iets in de muziek willen doen. Hij weet dat als die meisjes hun bek opentrekken, dan is het klaar.’
– ‘Ben je dan niet bang dat mensen er achter komen?’ heeft een slachtoffer gevraagd aan Ali B, waarop hij antwoordde: ‘Nee, want niemand gaat jou toch geloven.’
– Meerdere slachtoffers zijn naar aanleiding van de #BOOS-oproep naar voren gestapt, ook mensen die niet meededen aan The Voice. Maar ook zij komen aan het woord, omdat het juist duidelijk maakt hoe Ali B te werk gaat.
– Eén van deze slachtoffers vertelt: ‘Ik was op een feestje waar Ali optrad. Ik werd daarna uit het publiek gehaald. Ali stuurde vervolgens alle mensen weg, om alleen te zijn met mij. Hij zei: ‘Wil je bekend worden? Ik kan je daarbij helpen.’ De sfeer werd uiteindelijk grimmig, want hij kwam te dichtbij. Hij staarde me heel lang en intens aan en ik dacht: ik moet hier weg. Het ging niet makkelijk om weg te komen, ik had sterk de indruk dat hij uit was op seks. Naar mijn gevoel wilde hij eerst laten merken dat hij macht had, om mij beroemd te laten maken.’
‘Ik was beginnend artiest en begin 20. Ik kwam met Ali in contact en hij beloofde me te helpen om me groot te maken in de muziekwereld. Ik geloofde dat, ik keek tegen hem op. Hij appte me ooit laat op de avond of ik naar zijn studio kwam en ik ging daarheen, omdat ik dacht dat we muziek gingen maken. Ik nam een vriendin met me mee. Er waren meerdere mannen aanwezig in de studio. Ze deden lachgasballonnen. Na een tijdje ging Ali naast mij zitten en zoende hij me plotseling. Ik bevroor en durfde niets te zeggen, want we waren in de minderheid. Ik wilde weg, maar hij bood me geld aan om te blijven. Dat wilde ik niet. Hij smeet het geld op mijn vriendin. We vertrokken en hij hield ons bij de deur nog tegen.’
– ‘Ik dacht: we gaan gezellig een drankje doen. Maar het bleek dat hij seks wilde. We gingen op bed liggen en hij dook op mij, pakte een condoom en drong aan op seks. Ik wilde dit niet. Ik had een been in het gips. Bovendien vond ik hem te oud, en hij heeft kinderen. Hij deed toch het condoom om en zei dingen als: ‘Het is zo voorbij, kom op schatje, je maakt me zo geil.’ Toen het klaar was belde hij een taxi en zette hij mij erin naar huis. Ik dacht dat het mijn eigen schuld was.’
– Een ander meisje vertelt een ervaring over bij hem thuis, waar hij meerdere malen zijn vingers in haar broekje en in haar stak. Toen zij vroeg of Ali B ooit van consent had gehoord, werd hij kwaad en begon hij haar uit te schelden. Toen hij haar alleen had, dwong hij haar om hem te pijpen. Ze dacht: f*ck it, dan ben ik er maar gewoon vanaf, en deed het dus. Deze vrouw, die Ali heeft leren kennen in 2018 op een schrijverskamp, heeft inmiddels ook aangifte gedaan.
Vragenlijsten
– #BOOS heeft vragenlijsten opgestuurd naar The Voice of Holland en naar de coaches die worden beschuldigd. Dit deden zij op 13 januari.
– Nog eens vijftien mensen benaderden het programma met klachten over een regisseur. Nadat hij is benaderd door #BOOS gaf zijn advocaat te kennen dat hij zich niet herkende in de beschuldigingen.
– Het management van Marco Borsato reageerde dat het de vragenlijsten niet zou invullen vanwege het strafrechtelijk onderzoek dat naar de zanger loopt. De vragenlijst beantwoorden zou te belastend kunnen zijn.
– Jeroen Rietbergen gaf een publiekelijke verklaring, die we inmiddels allemaal wel hebben gelezen. Hij erkende de seksuele contacten, die hij destijds als ‘wederkerig en gelijkwaardig’ zag. Hij erkent wel dat zijn eigen perceptie ‘niet relevant’ is en dat zijn gedrag ‘volledig verkeerd is’. Daarnaast vertelt hij dat hij bij zijn ‘gezin en werkgever al diep door het stof is gegaan’.
– ITV kwam kort na Rietbergen met een statement: zij zeggen ‘geschokt’ te zijn. Hun hoogste prioriteit zou ‘het bieden van een veilige en ondersteunende omgeving’ zijn, ‘voor iedereen die deelneemt aan of werkt aan onze shows.’
– RTL komt niet lang daarna ook met hun statement, waarin ze zeggen er niet van op de hoogte te zijn en refereert aan hetzelfde onderzoek als ITV: een extern onderzoek dat ze naar alle beschuldigingen gaan instellen.
– Ali B reageerde met een statement op Instagram, waarin hij stelt ‘100 procent overtuigd te zijn van zijn onschuld’.
– Bij Talpa heeft het team van #BOOS aangegeven dat de klachten over Rietbergen al langer bekend waren, maar daar zijn ze niet op ingegaan.
– De vragenlijst is ook naar Erland Galjaard gestuurd, die tot 2018 programmadirecteur was. The Voice of Holland viel dus onder hem.
– In de media kwam naar buiten dat er in 2016 een gesprek zou zijn geweest tussen Jeroen Rietbergen en zijn werkgever. Na onderzoek van #BOOS zijn zij er achter gekomen dat er in 2019 een onderzoek werd ingesteld naar Rietbergen vanwege wangedrag.
Interview met John de Mol
– Er werd contact opgenomen met Tim Hofman door Talpa: John de Mol wil in gesprek, als hij eerst de aflevering van #BOOS mag zien. Daarna belooft hij de negen vragen uit de vragenlijst te beantwoorden.
– Zijn reactie: ‘Ik moet je zeggen dat ik behoorlijk in de war ben van wat ik net allemaal heb gezien. En als je me maar één procent had laten zien, van wat er was, dan was het al veel te veel en was het al schokkend geweest. Maar het is veel meer dan dat. Dus ik ben daar wel van in de war, ja. Als je kijkt naar hoe wij onze bedrijfscultuur hebben, hoe de productie van The Voice georganiseerd is en dan krijg je aan het einde van de rit deze optelsom van wat er allemaal klaarblijkelijk verkeerd is gegaan, dan denk ik: ja, dan hebben al die loketten en die maatregelen dus niet het gewenste effect gehad.’
– Wist John de Mol voor 12 januari (toen hij bericht kreeg van #BOOS) al van deze beschuldigingen? ‘Eigenlijk begint voor mij deze film pas in april 2019. Vóór die tijd, The Voice loopt vanaf 2010, geloof ik, dus negen jaar lang, negen series, tien series, en The Voice Kids is mij nooit bekend geweest dat er iets in deze vorm gebeurd zou zijn in die producties. Voor het eerst gebeurde dat in april 2019. Toen kwam Linde de Jong, de creative director, op mijn kantoor met het verhaal over Jeroen Rietbergen. En dat is als volgt gegaan: de dame in kwestie heeft zich gemeld bij de kandidatenbegeleiding die wij hebben bij The Voice.’ ‘Met een verhaal dat ze werd lastiggevallen, met appjes, door Jeroen Rietbergen. En Linde heeft er toen in eerste instantie voor gekozen om contact te zoeken met het slachtoffer, uitgenodigd op kantoor, die is gekomen met haar moeder. Daar is ons verteld wat er gebeurd is, daarna is Linde naar onze zakelijke directeur gekomen en daarna zijn zij samen, diezelfde dag, bij mij op kantoor gekomen. Ik was even sprakeloos en daarna werd ik echt razend. En wat ik toen heb gedaan is direct Jeroen Rietbergen gebeld, die zat in de studio met iets. Ik heb gezegd: ‘Jij laat nu alles uit je handen vallen, je stapt nu in je auto en je komt naar mijn kantoor.’ Tien minuten later was-ie er en ik heb hem toen echt een half uur alle hoeken van de kamer laten zien en ik heb me zelfs twee keer moeten inhouden om hem plat op z’n bek te slaan. Dat heb ik niet gedaan. Ik heb hem toen verteld dat als-ie dit nog één keer zou doen, maar ook maar een letter zou appen naar een vrouw binnen The Voice, of het nou een kandidaat of een medewerker was, dan zou ik hem met kop en kont eruit trappen.’
– John de Mol geeft aan dat hij verder geen weet had van andere beschuldigingen en dat hij iedereen in zo’n geval een tweede kans zou geven wanneer diegene hiervoor nooit een klacht of iets dergelijks heeft gehad.
– Er is nog een ander meisje dat naar voren is gestapt. Zij zou ook een klacht hebben ingediend bij het programma, bij de desbetreffende medewerkers. Wist John hiervan? Nee, geeft hij te kennen. Hij heeft nooit gehoord van een ander meisje of andere slachtoffers.
– Hij heeft destijds geen onderzoek ingesteld, in 2019. Daar is voor gekozen omdat er tussen 2010 en 2019 nooit een klacht was ingediend en omdat hij bij Linde de Jong heeft aangegeven dat ze er heel dicht op moesten gaan zitten. Hij vertrouwt er dan ook op dat er na 2019, na dat incident, nooit meer iets is gebeurd. ‘Dat is wel gebeurd,’ vertelt Tim meteen.
– John de Mol vindt dat hij voldoende loketten heeft binnen het bedrijf om misstanden te melden.
– Of hij nog iets wil zeggen tegen de slachtoffers? ‘Ik hoop dat het bij die mensen geen grote impact heeft op de rest van hun leven. Dat ze het een plek kunnen geven. Dat ze vooral een voorbeeld kunnen zijn en dat ze vooral, als het hen ooit nog eens overkomt in de toekomst, hopelijk geleerd hebben om onmiddellijk aan de bel te trekken, het onmiddellijk te melden. Ook omdat de boosdoeners dan onmiddellijk aangepakt te worden, zodat die het niet nog langer kunnen doen.’
– John de Mol wil nog kwijt dat er bij The Voice Kids altijd heel strakke procedures zijn geweest: een kind is nooit alleen, er is altijd iemand bij.
– Kende hij dan de verhalen van Marco? ‘Inmiddels wel. Te laat,’ erkent hij. ‘Ik moet zeggen dat ik me, als ze blijken te kloppen, in de mens Marco Borsato kennelijk ongelofelijk heb vergist. Omdat ik, als ik heel eerlijk ben, nog steeds een beetje moeite heb om te geloven dat Marco aan kinderen zou zitten. Ik kan het me gewoon niet voorstellen. Dat gaat zó ver.’ Maar liegen de kinderen dan? ‘Dat weet ik niet, dat zal wel moeten blijken. Daar komen onderzoeken naar en dat zal dan duidelijk moeten worden.’
– Volgens De Mol zou het dan ook alleen maar mogelijk zijn als het ‘buiten de studio’ gebeurd zou zijn, omdat de kinderen nooit alleen zijn wanneer ze binnen de studio zijn. ‘De verhalen over Marco en zijn barbecues, ik ben daar zelf nooit geweest, maar ik hoor alleen maar van de mensen die er wel zijn geweest dat het zo leuk is geweest. Nooit iets anders.’
– Nog een vraag van Tim: ‘Jij belt ons, jij wilt met ons praten. Waarom?’
‘Dat zal ik je uitleggen. Ik ben ongeveer gebeld door elke talkshow, elk actualiteitenprogramma: ‘Waarom reageer je niet?’ En elke keer heb ik gezegd: ‘Ik wil reageren, maar waarop moet ik reageren?’ Ik wil eerst zien wat er verteld wordt, en dan ga ik reageren. Niet eerder. Want anders reageer ik op dezelfde manier als de afgelopen dagen tientallen mensen hebben gereageerd waar ik eerlijk gezegd vind dat 80 procent onzinnig waren. Dus ik heb op een gegeven ogenblik gedacht: oké, waar moet ik reageren? En toen dacht ik opeens: het liefste geef ik antwoorden op de vragen die jij me gesteld heb. En als jij me het programma laat zien, ben ik bereid om antwoorden te geven op die vragen.’
– De allerlaatste vraag van Tim Hofman: ‘Voel je je verantwoordelijk?’ ‘Ja, natuurlijk. Absoluut. Ik ben in shock. Dat wil niet zeggen dat ik het heb gezien of het onder het tapijt heb geveegd. In eerste instantie gaat het in deze discussie maar om één ding: er zijn mensen gekwetst, er zijn slachtoffers en het belang van die mensen staat op één. En dan komt er een hele tijd niets, en dan komt de rest.’
Lees hier de verklaringen na de brieven van #BOOS met verzoek om wederhoor:
Hier vind je de verantwoording over hoe en waarom deze uitzending tot stand is gekomen en gemaakt
We kunnen ons voorstellen dat je naar aanleiding van de berichtgeving rondom The Voice misschien met iemand wilt praten over je eigen ervaring met seksueel grensoverschrijdend gedrag. Neem dan gratis, vrijblijvend en anoniem contact op met:
* Slachtofferhulp Nederland (0900-0101, ma t/m vr 08.00 – 20.00 uur of via de chat op www.slachtofferhulp.nl)
* Centrum Seksueel Geweld (0800-0188, ma t/m vr 16.00 – 06.00 uur, za en zo van 20.00 tot 06.00 uur of via de chat op www.centrumseksueelgeweld.nl)
* Mind Korrelatie (0900-1450, ma t/m vr van 09.00 tot 21.00 uur, of via de chat op www.mindkorrelatie.nl)
Beeld credits: Annemieke van der Togt
