Waarom je ’s avonds klaarwakker kan zijn terwijl je de hele dag door moe bent

Niets is vervelender dan de volgende situatie: je bent de hele dag door doodmoe en gaat het liefst zo snel mogelijk je bed in. Eindelijk is aan het einde van de dag het moment daar en mag je gaan slapen. Je gaat heerlijk in bed liggen en verheugt je op een lange nacht, maar dan ineens: KLAARWAKKER. Dit is toch echt het allervervelendste ooit? Ik heb dat dus zó vaak. Vervolgens lig ik flink te balen in bed, omdat ik weet dat ik morgen wéér moe ga zijn. Hoe kan dit?

Oké, dit schijnt dus één van de meest voorkomende slaapproblemen te zijn. Deskundigen denken dat het veroorzaakt wordt doordat iets in je slaapomgeving je hersenen heeft verteld dat je bed gelijkstaat aan ‘wakker zijn’. Volgens slaapdeskundige Philip Gehrman wordt dit fenomeen ‘geconditioneerde opwinding’ genoemd: ‘Als iemand een goede slaper is, dan valt diegene elke avond makkelijk in slaap. Dus als ze in bed kruipen wordt dat gekoppeld aan slaap, waardoor dit ook geactiveerd wordt. Maar als je elke nacht aan het woelen en draaien bent en je niet in slaap valt, dan associeert je lichaam je bed met wakker blijven.’ Dit fenomeen herken ik wel: wanneer ik eens in de zoveel tijd een nacht zó slecht heb geslapen, dan zie ik er de volgende dag echt tegenop om naar bed te gaan, omdat ik dus al bang ben dat ik wéér slecht ga slapen. Wat een ellendige cirkel.

Er zijn veel oorzaken die dit slaapprobleem kunnen opwekken, zoals denken aan werk of andere dingen die je moet doen. En zit je vaak met je laptop in bed? Stop hier dan maar gelijk mee, want dit kan er namelijk voor zorgen dat je hersenen denken dat je bed een werkplek is. Ook de mensen die normaal gesproken als een blok in slaap vallen kunnen in zo’n vreselijke cyclus terecht komen. Dit kan veroorzaakt worden door stressvolle gebeurtenissen, zoals het verlies van een baan of het overlijden van een geliefde. Piekeren verstoort je slaap en dit kan ervoor zorgen dat je bed geassocieerd wordt met wakker blijven, omdat het de ‘piekerplek’ is geworden. Hier is weer een andere term voor: psychofysiologische slapeloosheid, oftewel niet in slaap kunnen vallen doordat je er heilig in gelooft dat je niet in slaap kán vallen. Nou, ik heb dus last van psychofysiologische slapeloosheid, weet ik dat ook weer.

Maar wat kunnen we ertegen doen? Dr. Ronald Chervin (gespecialiseerd in slaapproblemen) geeft aan dat dit probleem aangepakt kan worden door je slaapschema en gewoonten te veranderen. Het bed moet alleen gebruikt worden om in te slapen, dus niet voor andere activiteiten. Behalve seks dan. Daarbij adviseert Chervin geen beeldschermen, maar dat weten we allemaal denk ik dondersgoed. Tot slot geeft hij als tip: ‘Als je in bed meer dan twintig minuten wakker bent, sta dan op en ga iets anders doen. Ga pas weer in bed liggen als je echt klaar bent om te slapen. Hier ben ik dus vaak te lui voor, maar het lijkt me zeker het proberen waard. Goed, waar het dus op neerkomt is dat we onze hersenen opnieuw moeten trainen, zodat we ons bed echt alleen als slaapplek zien. Op deze manier valt de cyclus te doorbreken.

Bron: Marie Claire, TIME