Manipulatie in een relatie: weaponizing incompetence

Weaponizing incompetence is een manipulatieve manier om ergens geen verantwoordelijkheid voor te hoeven nemen. Mensen gebruiken hun onbekwaamheid of het feit dat ze iets niet kunnen als een excuus om ergens onderuit te komen. Dit gebeurt op het werk, in studiegroepjes, maar ook in relaties. Verwar dit fenomeen niet met gaslighting; ook manipulatief, maar wel anders. We geven je een aantal voorbeelden zodat je dit manipulatieve gedrag kan herkennen.

Het doel van weaponizing Incompetence
Door te doen alsof je iets niet kan of je bewust van de domme te houden kun je anderen bijvoorbeeld opschepen met de kutklusjes in het huishouden. Denk aan een partner die één keer probeert te koken en dan per ongeluk, of misschien wel expres, alles laat aanbranden. Vervolgens wordt het argument gebruikt dat ze niet kunnen koken en staat de andere partner elke avond in de keuken te ploeteren. Het doel is vaak om onder een verantwoordelijkheid uit te komen, de ander te irriteren en een bepaald soort macht te houden. Stel jij bent een echte keukenprinses en je partner kan nog geen ei bakken, dan kan het natuurlijk een handige uitkomst zijn dat jij vaker of bijna altijd kookt. In principe is hier niks mis mee, als je partner in dat geval andere taken op zich neemt.

Huishoudelijke taken
Veel voorkomende voorbeelden zijn huishoudelijke taken. Je partner kan bijvoorbeeld een keer de was laten krimpen en vervolgens claimen dat het beter is voor jullie allebei als jij voortaan de was doet. In het moment lijkt het nog niet eens zo’n slecht idee, maar als je merkt dat je partner dit bij (bijna) alle huishoudelijke taken doet is het tijd om aan de bel te trekken. De was doen, stofzuigen en koken zijn echt niet de meest moeilijke taken die er zijn, dus zelfs als je hier weinig ervaring mee hebt, kun je het heus wel leren.

Monogamie
Uiteraard zijn er heel veel mensen die ervoor kiezen om een non-monogame relatie aan te gaan met hun partner, en als beiden hiervan gelukkig worden is dat iets wat we alleen maar kunnen en willen stimuleren. Maar als jullie met elkaar de afspraak maken om wél monogaam te zijn, is het kwalijk als de ander die afspraak breekt. Ook in dit soort situaties gebruiken sommige mensen het ‘niet kunnen’ als excuus. Je hoeft geen genoegen te nemen met slappe excuusjes als ‘mannen zijn jagers’ of ‘boys will be boys’. Monogamie is een keuze en als jij en je partner daar echt voor willen gaan is het geen kwestie van ‘kunnen’ maar een kwestie van ‘willen’.

Laat je niet gek maken
Partners horen respect te tonen en verantwoordelijkheid te nemen voor hun rol in de relatie. Niemand kan alles en het is prima om een taak op je te nemen als daar niet de talenten van de ander liggen, maar zorg ervoor dat het een beetje eerlijk blijft. Iets niet kunnen is in de meeste gevallen een slap excuus. Het is nooit te laat om te leren. Het vergt misschien wat tijd en discipline, maar dat zou je over moeten hebben voor een fijne relatie.

Beeld: screenshot Film ‘The Break-Up’