Vermiste Titan duikboot was al eens eerder zoek

Het kan je gisteren bijna niet ontgaan zijn, want het was óveral op het nieuws. De duikboot Titan, die op expeditie was naar het wrak van de Titanic, is zoek. Aan boord zitten vijf mensen, de piloot (Paul-Henri Nargeolet, een Fransman die in Frankrijk de bijnaam Mr. Titanic heeft vanwege zijn vele expedities naar het wrak), de Britse miljardair Hamish Harding, de CEO van het bedrijf die de expeditie organiseert (Stockton Rush), de Pakistaanse zakenman Shahzada Dawood en zijn zoon Suleman. Zij boekten deze expeditie bij OceanGate, waar Rush dus de CEO van is. Sinds zondag is er niets meer van de duikboot vernomen en inmiddels is het een race tegen de klok geworden: op moment van schrijven hebben ze nog zo’n 35 uur aan zuurstof.

Vanochtend werd bekend gemaakt dat er geluiden waren gesignaleerd, op de plek waar de duikboot voor het laatst een signaal afgegeven heeft. Dit zouden kloppende geluiden zijn, met een interval van 30 minuten. De laatste geluiden zouden op dinsdagmiddag zijn gehoord. Overigens heb ik daardoor wel geleerd dat je, mocht je ooit in zo’n situatie komen (laten we hopen van niet), met intervallen geluid moet maken; zo weten mensen die naar je op zoek zijn dat de geluiden door mensen zijn gemaakt. Natuurlijke geluiden gaan immers niet met vaste intervallen.

Het wrak van de Titanic, OceanGate

Het wrak van de Titanic ligt op bijna vier kilometer diepte en daarom is deze reddingsoperatie ook zo complex: er zijn niet veel duikboten of onderzeeërs die tot zo diep kunnen, laat staan om een duikboot naar boven te halen. Bij het statement dat gisteren werd gegeven werd ook gezegd dat om deze vijf mensen te kunnen lokaliseren en te redden er heel veel verschillende apparatuur nodig is, dat niet bij één instantie te vinden is. Momenteel zijn ze dus her en der mensen en benodigdheden aan het verzamelen. De geluiden zijn in zekere zin het eerste positieve bericht sinds zondag: het zou erop wijzen dat de vijf passagiers nog in leven zijn. Eerder werd namelijk gespeculeerd dat het zou kunnen dat er een lek zou zijn gekomen, waardoor de Titan zou zijn geïmplodeerd. En dat is net zo verschrikkelijk als dat het klinkt.

Vandaag gaat de zoektocht uiteraard verder, maar deze bizarre situatie laat me niet los. Wat bezielt mensen om een trip als deze te boeken? En wat is dat voor een bedrijf, OceanGate? Hoe meer je erover te weten komt, hoe minder ik begrijp dat mensen hier vertrouwen in hadden.

Journalist David Pogue, die voor CBS werkt, ging vorig jaar met de Titan naar het wrak van de Titanic. En daar was hij niet bepaald over te spreken: hij zei dat er vooraf al ‘veel red flags’ waren wat betreft de veiligheid van de duikboot. ‘Ja, ik was echt doodsbang. De avond ervoor heb ik niet geslapen.’

Die angsten blijken behoorlijk terecht, want ook tijdens zijn tocht is de duikboot vijf uur lang vermist. Gelukkig zat hij niet bij die groep, maar was hij op het schip waarvandaan ze zijn vertrokken. ‘Het was stil en heel gespannen, en ze sloten het internet op het schip af zodat niemand er iets over kon tweeten,’ vertelt Pogue over zijn ervaring.

Dat was het moment dat hij erachter kwam dat er geen enkele tracker zat op de Titan — en na die vermissing van vijf uur werd er wel over gesproken dat dat handig zou zijn… Maar die is er nooit gekomen.

De Titan op weg naar zijn duiklocatie, OceanGate

Daarnaast heeft de CEO, die dus ook één van de passagiers is, zich al eens eerder uitgesproken over de nalatigheid van de veiligheid bij de Titan: ‘Weet je, er zijn grenzen. Op een bepaald punt is veiligheid gewoon onzinnig. Ik bedoel, als je veilig wil zijn moet je niet uit bed komen. Ga dan niet je auto in. Doe helemaal niets. Op een bepaald punt ga je wat risico nemen en is het meer de vraag of het risico de beloning waard is. Ik denk dat ik dit allemaal kan doen, zo veilig mogelijk, door de regels te breken.’ Dit zei hij in november 2022, in de podcast Unsung Science.

In 2018 ontving Stockton Rush ook al een brief van de Marine Technology Society, waarin ze hun zorgen uitspraken over de veiligheid (en vooral het gebrek daaraan) van de Titan. In datzelfde jaar werd er ook gedreigd met een rechtszaak tegen OceanGate, vanwege — je raadt het al — het gebrek aan veiligheid. Ook bleek het raam, het énige raam in de duikboot, niet van de juiste kwaliteit te zijn en maar geschikt voor een diepte van 1500 meter. Dit werd ontdekt door David Lochridge, die bij OceanGate werkte. Hij kaartte dit in januari 2018 aan, want dit was natuurlijk wachten op een drama. Waren ze dankbaar? Oh zeker, hij werd namelijk meteen dringend verzocht z’n spullen te pakken en het pand te verlaten. Jep, deze klokkenluider werd ontslagen.

Hoe meer ik lees over OceanGate, hoe meer het duidelijk wordt dat dit bedrijf zijn zaken niet op orde had. En nee, dat is dus niet eens vanwege het feit dat de Titan werd bestuurd door een game controller gemaakt door Logitech. Luguber detail: die kosten zo’n 50 dollar en zijn nu sinds dit drama ineens immens populair. En waarom ik het gebruik daarvan niet het raarste vindt? Omdat het Amerikaanse leger hun drones al langere tijd bestuurd met Xbox controllers, dus zo raar is dat niet eens. Wat ik wél opvallend vind, is dat de controller verbonden was via Bluetooth. Waarom niet met kabels, als het letterlijk om mensenlevens gaan?

Beeld: Oceangate