Videolandtip van de dag: Zitten en Zwijgen

Trigger warning: teksten over seksueel misbruik

In Nederland zijn er drie vrouwengevangenissen: de PI Zuid-Oost in Ter Peel, de PI Utrecht in Nieuwersluis en de PI in Zwolle. Niet lang geleden kwam er na onderzoek naar buiten dat er heel veel misgaat en is misgegaan in de PI in Nieuwersluis. In mei 2023 kwam de conclusie van dat onderzoek, gedaan door de Inspectie Justitie en Veiligheid, naar buiten: gedetineerde vrouwen in deze gevangenis zijn slachtoffer geweest van structureel niet-integer gedrag, waaronder seksueel wangedrag, dat hen werd aangedaan door het personeel.

Maar Nieuwersluis blijkt niet de enige instelling te zijn waar dit soort dingen gebeuren en dat is de reden geweest voor Virginia (valse naam) om mee te doen aan de nieuwe documentaire van Videoland: Zitten en Zwijgen, vertelt ze aan RTL Nieuws. Zij zat vast in Ter Peel en later in Nieuwersluis en ze is één van de vrouwen die zo dapper is haar verhaal te doen.

En wat een indrukwekkende documentaire is dit geworden, maar ook één om zo gigantisch kwaad van te worden. Dat dit gebeurt, dat vrouwen die daar vastzitten zo worden behandeld… Het is echt ongelofelijk. ‘Sommige vrouwen komen er soms slechter uit dan dat ze erin komen,’ wordt gezegd over deze vrouwengevangenissen, en na het zien van de afleveringen van Zitten en Zwijgen kan ik me dat heel goed voorstellen.

‘Wow, wat heb jij een mooie vagina’ er wordt bijvoorbeeld door een bewaker gezegd tegen één van de gedetineerden. Ze worden meerdere malen betast, overal op hun lichaam. Gedetineerden worden gechanteerd: je krijgt alleen je medicijnen als je je borsten aan een bewaker laat zien. En natuurlijk wordt dit daar gedaan waar de camera’s niet hangen.

Ik kan nog veel meer van dit soort voorbeelden geven, maar eigenlijk zou ik zeggen: ga dit kijken. Het zal je nog lang bijblijven, en ik mag hopen dat deze documentaire veel losmaakt — dat het in ieder geval consequenties heeft. De directrice van Nieuwersluis wilde voor de camera van de documentairemakers geen enkel interview geven, maar uiteindelijk zal iemand hier toch een reactie op moeten geven? To be continued, dat weet ik zeker.

Beeld: Videoland, Zitten en Zwijgen