Fun & Famous

VRAGEN DIE NIET GESTELD MOGEN WORDEN

En hoe antwoord je daar in vredesnaam op

Ik was laatst bij vrienden over de vloer en we hadden het over hun nieuwe huis. Hun nieuwe koophuis. Het klonk allemaal fantastisch, zo’n schitterend eigen nest, gekocht met eigen centen. “Wat kost dat?” wilde ik weten. Niet om te dieken, gewoon, om zo eens te peilen of dat voor mij en de mijnen ook haalbare kaart zou zijn. “Genoeg,” was de repliek, een antwoord waar je natuurlijk geen fuck aan hebt. Maar op het moment dat ik mezelf die vraag hoorde stellen wist ik al dat dit geboekstaafd zou worden als een van mijn beroemde impertinente vragen. Mensen willen niet over geld praten.

Voilà, ik ben dus een impertinentevragensteller. Zelf heb ik daar geen enkele moeite mee. Ik wil graag dingen doorgronden, snappen hoe zaken in elkaar zitten – een handige kwaliteit als je een beetje fatsoenlijke reportage wilt schrijven over een onderwerp. Ik graaf graag, om eens te kijken wat voor diamanten je onder de oppervlakte vandaan tovert. Volgens een oude vriend ben ik erelid – en enig lid, dat ook – van de Doorvraagclub. Wie mij met eenzelfde nieuwsgierigheid benadert, kan gewoon rekenen op een antwoord, daar zit ik niet mee.

“Ik mag toch ook die geheime geldcode kraken? Of gunnen mijn vrienden mij dat soms niet?”

Ik mag dan graag dingetjes vragen, achterlijk ben ik natuurlijk niet. Ik heb dus inmiddels wel begrepen dat mensen sommige vragen niet netjes of ongepast vinden. Ik probeer daar keurig rekening mee te houden, but the force is strong within me. Waar vraag je dus liever niet naar?

Geld

Niemand praat graag over geld. Wat een huis kost, hoeveel of hoe weinig je verdient, wat je uurtarief is. Geld is slappe was die je niet buiten hangt. Maar hoe moet ik er verdomme ooit achter komen wat ik geacht word te vragen voor een bepaalde dienst als niemand klankbord wil zijn? En hoe oneerlijk is het dat ik droom van een bepaald gekocht nest omdat vrienden van wie ik denk dat ze ongeveer hetzelfde te besteden hebben als ik (wij) ook een eigen stulp hebben, die bij een beetje spitten op Funda toch zeker het driedubbele blijkt te hebben gekost van wat je verwachtte? Hoe doen ze dat dan? Ik mag toch ook die geheime geldcode kraken? Of gunnen mijn vrienden mij dat soms niet?

Baby’s

“En, wanneer ga jij aan kinderen beginnen?” Het is de irritantste vraag die je rond je dertigste gesteld kan worden, vaak genoeg omdat je er zelf waarschijnlijk nog helemaal niet zo uit bent of je zin hebt om een jonkie te werpen. Bovendien ligt het antwoord – of beter de verwachting – al in de vraag besloten: men gaat er automatisch vanuit dat je kinderen wilt. Eigenlijk is dit het enige onderwerp waar ik wel echt voorzichtig mee ben. Ervaring heeft mij geleerd dat vrouwen soms al jaren bezig zijn tevergeefs zwanger te worden. Of vruchteloos wachten op een prins om kinderen mee te maken. Zo’n vraag is dan vaak een mes in een etterende wond. Het rakelt veel verdriet op, dat je misschien liever niet uit op een gezellig tuinfeestje. Snap ik. Maar als je erover wilt praten: graag.

“Als je een heel leuke hond hebt, dan neem je er toch niet nog een, omdat de eerste zo leuk is?”

Gezinsuitbreiding

“En, wanneer komt er een tweede?” Zie alles bij het kopje baby’s eigenlijk. Niet iedereen wil een huis, twee kinderen en een Fiat Panda op de oprijlaan. Voor mij geldt: ik hoef niet nog een kind. Ik heb al een kind. En tijdens zulke onderonsjes formuleerde ik het zo: als je een heel leuke hond hebt, dan neem je er toch niet nog een, omdat de eerste zo leuk is? Oei, vergeleek ik daar kinderen met honden? Ja, dat deed ik. Einde gesprek hoor, dat kan ik je wel vertellen.

Trouwen

“En, wanneer gaan jullie trouwen?” Typisch zo’n vraag die ik kan stellen, voor de fun. Het instituut huwelijk zegt mij niks, en ik heb ook nooit gedroomd van een man op z’n knieën en ‘bruidje in wolk tule’ zijn. Veel van mijn vriendinnen denken er net zo over, maar soms komt er naar aanleiding van zo’n vraag opeens een bridezilla tevoorschijn, als een duvel uit een doosje. Blijkt hij de question nog nooit gepopt te hebben, wat dan opeens getuigt van onvoldoende belangstelling of commitment. Of dan zijn de plannen stukgelopen op het feit dat een van de twee op huwelijkse voorwaarden wilde trouwen, wat de ander dan zag als een motie van wantrouwen. Afijn: heikel onderwerp dat een naar pijnpuntje kan blootleggen.

Seks

Ik hoorde van een vriendin dat haar vriend op zijn werk net een nieuwe collega had. Eentje met het syndroom van Asperger, iemand die niet heel goed weet wat gepast is of niet. Na een paar weken vroeg de nieuwe collega aan J. of hij weleens anale seks had gehad. Een legitieme vraag, die je wel ietwat kan overvallen tijdens de koffiepauze van elf uur. “Nee, want ik heb een te grote lul,” had J. geantwoord. Legitiem antwoord dat je ook ietwat kan overvallen bij het hapje cake bij de koffie tijdens de koffiepauze van elf uur.

“Hij bleek het achteraf een heel enge vraag gevonden te hebben”

Ik praat net zo graag over seks als ik erover schrijf, dus ik vraag ook gewoon wat in me opkomt. Liep ik eens ’s nacht door het Vondelpark naar huis met een vriend, wilde ik weten of hij weleens seks in het park had gehad. Hij piepte een heel benepen “nee” terwijl ik alweer zo’n beetje door tetterde over het volgende onderwerp. Hij bleek het achteraf een heel enge vraag gevonden te hebben, waarop hij heel snel een heel diplomatiek antwoord had moeten verzinnen omdat hij anders vreesde daar en dan door mij aan een boom gespijkerd en verkracht te worden. Maar dat lag meer aan zijn royale gevoel voor eigenwaarde denk ik.

Hoe dan ook: vragen staat vrij. Maar wat antwoord je als je helemaal geen zin hebt om te antwoorden en de vraag onmogelijk met small talk weg kunt moffelen? Nou simpel: het tikje kinderachtige “hussen met je neus ertussen” volstaat prima, is mijn ervaring (gebruik ik bij de zeldzame keren dat ik eens niet wil antwoorden, omdat ik vind dat het er dan niet het moment voor is). Presenteer het met een gulle lach en ga daarna gedecideerd over op een ander onderwerp. Geen speld tussen te krijgen.

Tekst: Kalinka Hählen