De dertigerscrisis: dít kun je er tegen doen

Vroeger wist je altijd haarfijn uit te leggen wat je wilde worden en nu opeens schrik je je het apelazerus als je aan je derde koffie van de ochtend lurkt. Je bent oud. Groot. Redelijk wijs. En het is later.

En tja, doe je nu waar je altijd al van droomde? Leuk, dat diploma en dat je bent aangenomen bij dat ene bedrijf, maar ja, heb je nou wel die geweldige baan die je voor ogen had? Die man die in je plaatje past? Die kinderen die je wel of niet al wilde voor je dertigste, die reizen gemaakt die hoog op je bucketlist schitterden? Het kan soms lastig zijn om een dertiger te zijn. Want de druk is hoog en presteren moet. En dat wordt allemaal versterkt door social media.

Ik hoor het eigenlijk elke dag om me heen. ‘Ik moet naar een life coach. Ik doe zoveel maar eigenlijk niets waar ik zélf echt blij van word.’ Als psycholoog weet ik redelijk goed in te schatten waar het misgaat bij vele (bijna) dertigers: ze luisteren naar anderen en niet naar zichzelf. Omdat hun halve Instagram-feed naar Tulum op vakantie gaat, moeten zij ook maar de halve wereld over en hippe ananassen uitlepelen en gekke tempels zien. En dat terwijl ze liever twee weken op de bank liggen en Netflix uitspelen.

Gelukkig zijn is iets lastigs en wordt in de psychologie veel onderzocht. Een interessant fenomeen is de zogeheten ‘hedonic treadmill’. Het komt eigenlijk neer op: hoe meer je krijgt, hoe meer je wilt. Het is nooit genoeg. Als je altijd al droomde van een Louis Vuitton aan je arm en je hebt ‘m eindelijk kunnen kopen, dan merk je: het maakt me eigenlijk helemaal niet zo blij als dat ik altijd had verwacht. Nu wil je eigenlijk liever die Dior-shopper of die Mulberry met krokodillenpatroon. Het is menselijk om algauw weer terug te gaan naar je normale niveau van blijdschap. Meestal ‘voel je je’ een 7: niet ontzettend ongelukkig, niet ontzettend schreeuw-het-van-de-daken-happy. Win je de loterij, dan ben je een dag misschien een 10, maar daarna algauw weer een 7. Daar komt die hele quarterlife crisis precies vandaan. We dénken dat we gelukkiger zijn als we een huwelijksreis naar de Bahama’s kunnen boeken/promotie maken en duizend euro meer verdienen per maand/succesvol of beroemd zijn. Maar verrassing: er is geen pot goud te vinden als je dit allemaal bereikt. Hoe vaak lees je wel niet over beroemde, succesvolle en bovendien schathemelrijk mensen (Avicii, bijvoorbeeld), die doodongelukkig zijn? Precies. En daarom valt een dertiger zijn zo tegen. We willen zoveel. Denken dat dat wat we willen, ons blij gaat maken. Maar nee. Heb je meer salaris gekregen, merk je dat je eigenlijk nog niet met wat meer plezier naar je werk gaat. Je bent weer een zeventje. Hoe meer je krijgt, hoe meer je altijd maar wilt. Dag na dag. Hondsvermoeiend.

Wat je dan dus wél moet doen als je niet wilt bezwijken aan die dertigerscrisis, als je een béétje een gezellige en vrolijke veertiger wilt worden? Je verwachtingen bijschroeven. Zien wat er al allemaal is in je leven. Blij zijn met dat wat er al is. Dat dak boven je hoofd, die beste vrienden, die lieve betrokken vader en moeder. Die derde kop koffie in de ochtend. Laatst kreeg een vriendin van me een handgeschreven briefje van haar opa. Een man die pas écht wijs is. Er stond niet veel op, maar wel een zin die mij raakte: ‘Geluk is houden wat je hebt’. Daar kunnen wij dertigers veel van leren.