Waarom vinden we de mensen aardig die we aardig vinden?

Dol ben ik op die vaste kliek vrouwen om mij heen op wie ik altijd kan rekenen. Die er altijd zijn. En nog belangrijker: met wie ik altijd kan lachen.

Toch vraag ik mij als psycholoog wel eens af: hoe komt het dat ik die éne persoon zo ontzettend aardig vind en daar mijn leven mee wil delen en met een ander niet? Wat maakt een vriend een vriend? En ook: wat zegt de wetenschap over het in stand houden van een vriendschap? Want vrienden maken, dat is één ding, maar elkaar door alle levensfases heen blijven steunen en ondanks elke hobbel in de weg kunnen blijven lachen, daar gaat het toch om?

Volgens psychologen bestaat echte vriendschap uit een aantal punten. Nummer één: je moet lol hebben met elkaar. Het moet je energie geven als je met diegene samen bent. Als dat je energie kost, zal het niet lang meer standhouden. Nummer twee: de vriendschap bestaat uit geven én krijgen. Zij komt langs met soep als je ziek bent, jij belt haar hoe haar sollicitatiegesprek is gegaan. Je doet altijd, elke dag weer, wat voor elkaar.

Goed, maar hoe houd je een vriendschap warm en gezellig als, nou ja, het leven er soms tussen komt? Je partner, je andere vrienden, je collega’s, je drukke baan, je kinderen … Experts vergelijken vrienden met planten: je moet ze water geven en in het zonlicht zetten, anders blijven ze niet mooi. Maar het is ook niet erg als je ze eventjes uit het oog verliest. Als het maar niet te lang gebeurt. Zo is het ook met echte vrienden. Je moet tijd voor elkaar maken en elkaar blijven waarderen. Water geven door interesse te tonen. Een vriendschap heeft aandacht nodig: je kunt niet een jaar lang weg zijn en je eigen ding doen en dan verwachten dat alles nog hetzelfde is. Tijd is dus een sleutelwoord als je een vriend of vriendin niet kwijt wilt. Maak tijd voor die ander , als die ander je dat waard is.

Waarom vinden we nu iemand aardig? Waarom is jouw vriendin jouw vriendin en niet mijn beste vriendin? Dat komt omdat we allemaal zoeken naar gelijkheid: je zoekt herkenning in iemand met wie je je tijd wilt delen. Je zoekt naar een persoonlijkheid die overeenkomt met die van jou. Ja, eigenlijk zijn je vrienden stuk voor stuk kopietjes van wie jij bent. En daarnaast maakt ook afstand uit: hoe dichter je bij elkaar woont, hoe makkelijker het vaak gaat. Dat heeft weer met die tijd te maken. Iemand die drie provincies verder woont of zelfs in een ander land kan uiteraard nog steeds een waardevolle vriend of vriendin zijn, maar het is wel lastiger om af te spreken. En dat echte contact heb je nodig.

Vriendschap is en blijft iets lastigs. Je kunt niet zonder vrienden, maar je kunt er ook niet te veel hebben. Science says: je hebt in je leven drie tot vijf mensen die heel dichtbij je staan en die je door en door kennen. En met ongeveer tien mensen heb je een hechte vriendschap. En dan ken je verder nog ongeveer dertig mensen die je af en toe spreekt. Meer past er niet in je leven en dat is oké.

Ik weet inmiddels precies wie ik kan appen (bellen niet, ze nemen toch nooit op, weet ik inmiddels ook na al die jaren) als ik er even doorheen zit. Ik weet precies wie ik om hulp kan vragen en met wie ik een avond kan gieren van het lachen en met wie ik altijd een wijn te veel drink. Ik hoop dat jij dit geluk ook hebt in je leven. Want wat de wetenschap ook zegt, vrienden maken je een rijk mens.