Dit is de invloed van het coronavirus op onze psyche

Het is geen vakantie en toch denken veel mensen: het is lekker weer, kom, we rijden naar het strand.

Klinkt als een prima idee, maar zo onschuldig is het niet. Het is tegen alle maatregelen van nu in. We moeten van het RIVM zoveel mogelijk thuisblijven als dat kan. Je leest overal, op elke site: met thuis op de bank hangen en netflixen kun je op dit moment levens redden. Simpel, toch? Luieren op de bank en op je telefoon scrollen tot je scheel ziet: eindelijk mag het. Maar waarom doen we dat dan niet? Is het onwil, onwetendheid of onverschilligheid?

Het zit ‘m volgens de psychologie eigenlijk in de tijd. Mensen zijn gewoontedieren. Voordat we nieuwe gewoontes aanleren, zoals veel binnenshuis doen, is er veel tijd voorbij. We moeten wennen aan meer thuis doen: werken, sporten, met vriendinnen en collega’s kletsen via Zoom. We kunnen de deur niet uit en omdat we dat niet gewend zijn, voelt het heel vervelend. We voelen ons opgesloten, gevangen. We denken daarom: poeh, eventjes die wandeling in het bos, dat moet wel kunnen, toch? Gaan we daarna weer braaf naar binnen. En zo denkt iedereen en zo komen er dus lange rijen in het bos, op het strand, onder bloeiende bloesembomen. Volgens gedragsexperts hebben we ook last van ‘een laag risicoperceptie’. Ofwel: we denken allemaal dat het ons niet zal overkomen en dat als we het coronavirus krijgen, dat wij dan heus niet zo ziek worden. Daarom doen we meer dan we eigenlijk mogen, ook als we dondersgoed weten dat het niet mag.

Dat komt doordat het hele thuiszitten nogal een impact heeft op onze psyche, op hoe we ons voelen. Een depressie en een gevoel van eenzaamheid liggen meer dan ooit op de loer. Want die isolatie, het doet meer met je mentale gezondheid dan je denkt. Het zit ‘m volgens mij als psycholoog vooral in het feit dat je ook niets hebt om even naar uit te kijken. Geen leuke vakantie, geen weekend weg met vrienden, geen wijntjes op het terras volgend weekend. Niets. Nul. Thuis. This is it. En dat duurt nog wel even. Niet zo gek dat 65 procent van de mensen momenteel door de coronacrisis stress en angst ervaart. En de helft van de mensen zegt zich somber te voelen door het coronatijdperk waarin we leven.

Iedereen gaat er ook anders mee om. De ene vriendin checkt constant het nieuws en stuurt me elke update over crèches die nog wel even dichtblijven door. Een andere vriendin negeert het allemaal en gaat haar huis maar verbouwen. De ander sport zich suf in huis, werkt braaf en stug verder, kijkt non-stop tv en wordt gillend gek tussen krijsende kinderen. Iedereen doet de crisis op zijn of haar eigen manier. Dat is mooi, want wat we nu meemaken als mensen is ongekend.

Dit is niet te vergelijken met iets anders dat we ooit in ons leven hebben meegemaakt. Het is iets waar je als mens niet op voorbereid bent. Dit is écht wat meer alleen zijn. Maar… We hebben het allemaal. We zitten allemaal naar de wasmachine te kijken tot-ie klaar is, zijn de schutting aan het wassen terwijl-ie al best wit is, rangschikken de kledingkast nog maar een keer op kleur. Je bent niet de enige die baalt van alle plannen die zijn afgezegd of de enige die snakt naar een knuffel met een beste vriendin, een vader, een oma.

We zijn samen, ook al zijn we zo alleen.

Vergeet dat niet. Ik mis jullie.