Science says: mensen die in zichzelf praten zijn juist lekker bezig

‘Kom op El, je gaat dit gewoon even doen.’ ‘Maar als deze zin hier zo staat, dan betekent dat dus eigenlijk het tegenovergestelde.’ ‘Eens even kijken wat we hier allemaal hebben.’ ‘Oké, dan gaan we nu even sporten.’ ‘Wat gaan we eten vanavond?’ Zo gaat het de hele dag door bij mij: ik stop maar niet met hardop praten tegen mezelf. Soms voel ik me net John Nash uit ‘A Beautiful Mind’, die prachtige film over een wiskundige die lijdt aan schizofrenie. Zouden we allemaal in onszelf praten? En ook zo vaak? En waarom verklaar ik mensen die op straat tegen zichzelf praten volledig voor gek, maar geef ik mezelf het voordeel van de twijfel?

Ik heb goed nieuws voor alle mensen die graag hardop conversaties voeren met zichzelf: het is juist hartstikke gezond gedrag en er zitten een hoop voordelen aan verbonden. Dat klinkt nog eens goed, hè? Laten we even beginnen bij het begin: hoe komt in jezelf praten tot stand? Volgens Britse psycholoog en schrijver Charles Fernyhough leren we als kind om al pratend tot oplossingen te komen. Dat begint met een ouder die het kind aanmoedigt om iets te doen, bijvoorbeeld het maken van een puzzel. Later gaat het kind hardop tegen zichzelf praten over de stappen die hij/zij gaan nemen om deze puzzel zelf te maken. Als volwassenen voeren we dat gesprek vaker intern of alsnog hardop, in de vorm van een dialoog met onszelf.

Daarbij blijkt uit onderzoek dat je hersenen actiever werken als je dingen hardop tegen jezelf uitspreekt. Wanneer je bijvoorbeeld naar iets op zoek bent en de naam van het voorwerp hardop uitspreekt, activeer je de visuele eigenschappen van je hersenen, die je vervolgens helpen het te vinden. Dit werkt dus echt, want wanneer ik m’n sleutels kwijt ben vraag ik mezelf altijd hardop: ‘Oké, waar heb je ze voor het laatst gelaten?’ Negen van de tien keer vind ik ze daarna met gemak terug. Hardop praten prikkelt dus ook nog eens ons geheugen.

Ook zorgt het voor een betere focus. Praten tegen jezelf helpt om je te concentreren, afleidingen te negeren en het kan je kalmeren in stressvolle situaties. Als je hardop dingen uitspreekt wordt alles namelijk begrijpelijker voor jezelf en kun je de dingen beter op een rijtje zetten. Vroeger kon ik dan ook alleen maar leren voor mijn toetsen als ik hardop kon praten, daarom studeerde ik altijd thuis en nooit in de bibliotheek. En nog steeds moet ik elk artikel dat ik schrijf hardop lezen, wil ik het zelf kunnen begrijpen. Best wel vermoeiend soms.

Zoals het voorbeeld van het kind en de puzzel mooi verklaarde: hardop praten kan ons ook helpen problemen op te lossen. Stap voor stap praten we onszelf ergens doorheen en zo pakken we het probleem aan. Soms analyseer ik een situatie uitgebreid hardop en hoor ik mezelf zeggen: ‘Waarom voel je je nu zo?’ ‘Waar is dit begonnen?’ ‘Is het relevant?’ Ik voel me tijdens zulke analyses net een soort Oprah, maar toch helpt het me wel.

Tot slot kun je jezelf enorm motiveren door tegen jezelf te praten. Hoe stom het ook klinkt om tegen jezelf te zeggen dat je de beste bent, het kan je zelfvertrouwen een boost geven en daar gaat het om. Het motiveren zit hem bij mij overigens vooral in mezelf aanmoedigen om op te ruimen of naar de sportschool te gaan, want ook je fysieke prestaties kunnen verbeteren door in jezelf te praten.